Podjęliście się wyzwania, by przeczytać w tym roku (co najmniej) 52 książki? Jeśli tak, to zerknijcie, na co – naszym zdaniem – warto już rezerwować czas. Oto nasz subiektywny wybór 52 książek na 2021 rok.
Zdecydowana większość to nowości, w tym przekłady głośnych i nagranych książek, ale są tu i wznowienia. Ułożyliśmy je alfabetycznie – według nazwisk autorów, bo niektóre książki obcojęzyczne nie mają jeszcze polskich tytułów. Zatem zaczynamy przegląd tego, co sami chcielibyśmy przeczytać w tym roku!
Lisa Appignanesi, Szalone, złe i smutne. Historia kobiet i lekarzy umysłów od roku 1800 do współczesności, przekład: Jan Dzierzgowski (Marginesy)
Od depresji, na którą cierpiały Virginia Woolf i Sylvia Plath, po katusze i uzależnienia, od których nie mogły się uwolnić ikoniczne piękności, takie jak Zelda Fitzgerald i Marilyn Monroe. Lisa Appignanesi przygląda się temu, jak przez ostatnie dwa stulecia postrzegano problemy psychiczne kobiet i dlaczego tak łatwo zachowania kobiet były klasyfikowane przez społeczeństwo jako odbiegające od „zdrowej” normy. Czy podatność na choroby psychiczne jest wrodzona? Czy wywołują ją procesy zachodzące w kobiecym ciele, takie jak ciąża czy menopauza? A może to tylko kwestia społecznego postrzegania kobiet? Appignanesi ilustruje swoją książkę nie tylko pigułkami wiedzy na temat czołowych teorii związanych z psychiatrią, ale też tabloidowymi relacjami na temat chorób psychicznych. Od początków dziewiętnastego wieku i „szaleństwa laktacyjnego”, gdy lekarze uważali, że kobieta karmiąca ma mózg zalany mlekiem, przez pierwsze próby psychoanalizy po czasy współczesne, gdy coraz więcej naszych emocji staje się obiektem zainteresowania lekarzy i psychoterapeutów.
Andrés Barba, Małe rączki, przeł. Katarzyna Okrasko (Filtry), maj
Druga po znakomicie przyjętej przez krytykę i czytelników „Świetlistej Republice” powieść hiszpańskiego autora. W tej niewielkiej książce, gdzie poetyka horroru styka się powieścią psychologiczną, autor znów zajmuje się tematem, który niezmiennie go fascynuje – dziećmi. Opisuje losy dziewczynki, która po śmierci rodziców trafia do domu dziecka, a jej pojawienie się wyzwala w pozostałych wychowankach instynkty, jakich nikt się nie spodziewa.
Emma Becker, Dom, przeł. Magdalena Kamińska-Maurugeon (Filtry), kwiecień
Książka, która we Francji stała się ogromnym bestsellerem, wzbudziła też mnóstwo emocji i dyskusji. Żeby ją napisać, autorka pracowała dwa lata w berlińskim burdelu. W tekście, który jest mariażem powieści i reportażu, pisze z czułością o tytułowym „domu”, który w pewnym sensie zastąpił jej rodzinę, pokazuje wzajemną życzliwość i solidarność kobiet, kreśli zniuansowane portrety mężczyzn, którzy w dużej mierze korzystają z usług prostytutek w poszukiwaniu bliskości. Prostytutki opisywane przez Becker nie są bynajmniej ofiarami, lecz robotnicami, które z własnej woli wykonują swoją pracę, nierzadko odnajdując w niej satysfakcję, a nawet przyjemność. Tytuł znalazł się w finale tak prestiżowych nagród, jak Prix Renaudot czy Prix de Flore oraz otrzymał Prix du roman des étudiants France Culture-Télérama, jak również był chwalony przez wielu krytyków.
Adrian Bednarek, Zły człowiek (Skarpa Warszawska), 13 stycznia
To miał być najpiękniejszy dzień w jego przestępczym życiu. Gdy po ślubie całe życie Sebastiana wali się jak domek z kart, mężczyzna postanawia dowiedzieć się kto za tym stoi. Doskonale wie, że w świecie mafijnych porachunków i nielegalnych interesów nie wolno ufać nikomu. Krąg podejrzanych ciągle się powiększa, a prawda ukryta jest o wiele głębiej niż się wydawało. Cierpienie i ból mają swoją cenę. Gdy nie ma się już nic do stracenia, wszystkie chwyty są dozwolone…
Krzysztof Bochus, Klątwa Lucyfera (Skarpa Warszawska), 23 marca
Mistrzowskie połączenie inteligentnego thrillera i powieści sensacyjnej. Klasztorem sióstr szarytek na Kujawach wstrząsa seria i dramatycznych zdarzeń. Giną bezcenne dzieła sztuki, profanowane są święte figury, w wyrafinowany sposób mordowane są zakonnice… Przeorysza prosi o pomoc w rozwikłaniu tej ponurej zagadki Adama Berga. Dziennikarz trafia jednak na godnego siebie przeciwnika. Nieuchwytny sprawca uprzedza wszystkie jego ruchy. A sam klasztor czujnie strzeże swoich tajemnic. Sacrum spotka się tutaj ze zbrodniczym profanum. Nie zabraknie wielopiętrowych tajemnic i oślepiających dzieł sztuki, trudnych do wytłumaczenia zbrodni i wielkich namiętności, erotyki i mrocznych stron natury ludzkiej… Chodzi o dobrze zaplanowaną kradzież czy o coś więcej? Co kieruje poczynaniami diabolicznego mordercy? Żądza zemsty, nienawiść do świata, chęć wyrównania dawnych rachunków? W tle rodzinne tajemnice, które ciągle rzutują na losy współczesnych.
Therese Bohman, Utonęła, przekład Justyny Czechowicz (Pauza), 3 marca
W środku najgorętszego lata Marina jedzie do Skanii, aby odwiedzić swoją starszą siostrę Stellę. Teraz Marina po raz pierwszy odwiedza nowy dom Stelli i poznaje swojego partnera, autora Gabriela. Wokół Mariny Gabriel i Stella przyjmują równie stonowaną i intensywną grę kameralną. W środku znajdują się dwie siostry, które są jednocześnie bratnimi duszami i nie mogą się ze sobą skontaktować. Podczas nudnych letnich tygodni Marina jest coraz bardziej przekonana, że Stella nie jest bezpieczna w związku. Chce to powiedzieć, ale nic nie zostało powiedziane. Ale Marina też coś ukrywa – rosnąca atrakcyjność między nią a Gabrielem. Topielec to skondensowana powieść o atrakcyjności, ciszy i zdradzie. Marina i Gabriel grają w niebezpieczną grę, która grozi śmiercią.
Przemek Corso, Serca twego chłód (Dom Wydawniczy Rebis), 9 marca
Kuba jest bezwzględnym seryjnym mordercą. Tym razem jednak to nie on grasuje w Warszawie. To ktoś inny zabija, rzucając mu okrutne wyzwanie, zagrażając całej jego rodzinie. Jak daleko Kuba będzie musiał się posunąć, żeby ratować swoją ciężarną żonę i fasadę szczęśliwego życia? Czy tak naprawdę w ogóle mu na tym zależy? I co ważniejsze, czy pomoc uzależnionego od narkotyków i alkoholu szwagra z policji, który od lat próbuje go zdemaskować, nie będzie dla niego jeszcze bardziej niebezpieczna niż porywający i katujący młode kobiety „Pan Żartowniś”? Konfrontacja jest nieunikniona, a jedynym ratunkiem może się okazać nie dobro… tylko pożerający wszystko na swojej drodze mrok.
Jarosław Czechowicz, Gorsza [edit 3 lutego 2021] (Czarna Owca)
Autor „Toksyczności” i „Winnych” tym razem wplącze czytelnika we wciągającą intrygę. Ma to być thriller o ważnej tematyce społecznej.
Przeczytaj także:
Max Czornyj „Sezon drugi” (Filia), 27 stycznia
Nic tak nie podnosi oglądalności jak prawdziwa śmierć. Uwaga! Takiego reality show jeszcze nie było! Premiera już w najbliższy piątek. Tego nie możecie przegapić! Ewa dostaje zaproszenie do udziału w reality show, którego pierwszy sezon zakończył się tragedią. Dlaczego spośród tysięcy chętnych wytypowano właśnie ją? Co ma wspólnego z kobietą, która w nim wystąpiła? Co jest prawdą, a co fałszem w domu obserwowanym przez setki kamer? Oglądajcie uważnie drugi sezon. Obowiązuje tylko jedna zasada: brak zasad. Pamiętajcie też, że uczestnikiem programu może być każde z was. Choć jeszcze nie zdajecie sobie z tego sprawy. Chciwość prowadzi prosto do piekła. Powinniśmy to wiedzieć.
Ryszard Ćwirlej „Wszyscy słyszeli jej krzyk” (Czwarta Strona Kryminału), marzec
Ten opis podajemy jako pierwsi: Nowa powieść mistrza kryminału retro i potrójnego zdobywcy nagrody Wielkiego Kalibru, Ryszarda Ćwirleja. Akcja kolejnego tomu z Antonim Fischerem, „Wszyscy słyszeli jej krzyk”, rozgrywa się w 1929 roku, kiedy to w Poznaniu trwa Powszechna Wystawa Krajowa, na którą ściągają przybysze z Kongresówki. Niestety na ulicach Poznania nie jest bezpiecznie.
Charlie Donlea „Dom samobójców” (Filia), 27 stycznia
Światowy bestseller autora „Uprowadzonej” i „Dziewczyny z Summit Lake”. Mrożące krew w żyłach morderstwo w prestiżowej szkole z internatem. Rekonstruktorka sądowa Rory Moore i partnerujący jej psycholog Lane Phillips chcą odkryć prawdę na temat okrutnych morderstw, które stały się tematem popularnego w całym kraju podcastu. Czy uda się im odkryć tajemnice skrywane za murami szkoły i opracować profil psychologiczny sprawcy zanim zostanie wyemitowany następny odcinek? Rok temu doszło do straszliwej rzezi, w starym domu nauczycielskim zamordowano dwóch uczniów. Od tamtej nocy sprawa stała się głównym tematem słynnego podcastu zatytułowanego Dom samobójców. Wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Między innymi to, dlaczego niektórzy z uczniów, którzy przeżyli tamtą przerażającą noc, wracają do opuszczonego domu i odbierają sobie życie? Rory, ekspertka w dziedzinie rekonstrukcji nierozwiązanych spraw, pracuje nad podcastem wraz z Lanem, odtwarzając zdarzenia z tamtej tragicznej nocy. Im więcej dowiadują się na temat uczniów, sprawcy i niebezpiecznej gry, która wymknęła się spod kontroli, tym bardziej są przekonani, że nadal dzieje się tam coś złego. W szkole Westmont przerażające wydarzenia jeszcze się nie zakończyły.
Meg Elison, Księga Etty (Dom Wydawniczy Rebis), 9 lutego
Etta pochodzi z Nowhere, osady założonej przez tych, którzy przeżyli plagę, w tym przez Bezimienną Akuszerkę. Tajemnicza choroba zniszczyła dawny świat i sprawiła, że przy życiu pozostało niewiele kobiet, a porody są bardzo niebezpieczne. Ci, którzy przetrwali, powoli próbują przywrócić porządek i wprowadzić nowe normy społeczne. W Nowhere kobiety i położne traktuje się jak święte i to one dominują w społeczności. Etta wybiera jednak wolność, jaką dają jej łowiectwo i szabrownictwo. Przemierza pustkowia w poszukiwaniu reliktów przeszłości, które mogą się do czegoś przydać. Czasem zmuszona jest też stawiać czoło bezwzględnym handlarzom niewolników, którzy polują na kobiety i dziewczynki. Dlatego w drodze staje się Eddym. Kiedy handlarze napadają na jej osadę, Etta bez namysłu wyrusza, by uwolnić bliskich lub ich pomścić. Ta misja prowadzi ją w paszczę Lwa z Estiel – bezwzględnego i okrutnego przeciwnika. W jej rękach spoczywa nie tylko życie uwięzionych, ale i los nowego świata.
Zobacz także:
Wojciech Engelking, Serce pełne skorpionów (W.A.B.)
To historia siedemnastoletniego Jacka Korolewicza, syna wysoko postawionego urzędnika Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, aspirującego piłkarza i… pewnej dziewczyny. Gdy pojawia się ona w życiu Jacka, wszystko ulega zmianie. Mocna, chwytająca za serce powieść, która trafi na półki księgarń w marcu.
Mariana Enriquez, Nasza część nocy (Echa)
Wyczekiwana powieść jednej z najważniejszych latynoamerykańskich pisarek – mroczna, skonstruowana z niezwykłą wyobraźnią historia Argentyny pod rządami wojskowej junty, przepełniona także odwołaniami do dawno zapomnianych wierzeń. Powroty, nowości, debiuty.
Bernardine Evaristo, Dziewczyna, kobieta, inna, tłum. Aga Zano (Wydawnictwo Poznańskie)
Powieść, za którą Bernardine Evaristo otrzymała Nagrodę Bookera w 2019 roku. To pulsująca życiem powieść o kobietach – o ich sile, słabościach, bolączkach i pragnieniach.
Przeczytaj także:
Søren Gauger, Imitacja życia, tłum. Krzysztof Umiński ((Korporacja Ha!art), listopad
Od autora: Za powieścią ,,Imitacja życia” stała najpierw chęć wyrażenia pewnego poczucia, które wydawało mi się bardzo silne w Polsce w ostatnich latach – wyraźne doznanie, że przestrzeń naokoło stała się coraz bardziej ciasna i groźna, że jest coraz mniej miejsca do swobodnego poruszania się. Ten efekt wyczuwałem na dwóch poziomach – geograficznym, jakby Polska coraz bardziej dostrzegała niejasne zagrożenie w krajach ościennych i wzmocniła granice przeciwko niepożądanym uchodźcom; oraz codziennym – ludzie coraz częściej wybierali towarzystwo osób o podobnych poglądach. To poczucie połączyło się w mojej głowie z fragmentem eseju Eliota Weinbergera, w którym twierdził, że ,,złotym okresom” cywilizacji światowych towarzyszyły wielkie ilości przetłumaczonych książek i otwartość wobec osiągnięć innych kultur, podczas gdy budowanie murów i zamykanie kraju i nurzanie się we własnym sosie prawie zawsze oznacza erę ciemności.
Hanna Greń „Północna zmiana” (Czwarta Strona Kryminału), 10 lutego
Rok 1980. Inga Piątkowska staje u progu dorosłego życia z niemałym bagażem doświadczeń. Choć od samobójstwa jej przyjaciela minął rok, kobieta wciąż nie może się pogodzić z tą stratą, a tajemnicza śmierć pozostaje niewyjaśniona. W czasie wyjazdu służbowego Inga poznaje Brinka Speedmana. Kanadyjczyk przyjechał do Polski, aby odwiedzić nieznaną dotąd rodzinę i odnaleźć cenną pamiątkę po pradziadku. Co ciekawe, od pierwszego spotkania mężczyzna nie może się pozbyć wrażenia, że kobieta wygląda dziwnie znajomo. Gdy Speedman znika w niewyjaśnionych okolicznościach, Inga zostaje uwikłana w sprawę jego zaginięcia. Od tej pory każda z trudem zdobywana wskazówka będzie na wagę złota.
Kristin Hannah, Firefly Lane (Świat Książki), 27 stycznia
Niespokojne lato 1974… Kate Mularkey pogodziła się ze swoim miejscem w łańcuchu pokarmowym społeczności ośmioklasowej szkoły. Nagle, ku jej zdumieniu, najfajniejsza dziewczyna świata wkracza na scenę i chce się z nią zaprzyjaźnić. Tully Hart ma wszystko – piękno, mózg, ambicje. Z pozoru różnią się tak bardzo, jak tylko dwie osoby mogą się różnić. Kate jest skazana na wieczne pozostawanie tą niefajną i ma kochającą rodzinę, która zawstydza ją na każdym kroku. Tully, otoczona chwałą i nimbem tajemnicy, kryje sekret, który ją niszczy. Zawierają pakt i zostają najlepszymi przyjaciółkami na zawsze; nim minie lato, stają się Tully-i-Kate; jednym, nierozłącznym bytem. Tak rozpoczyna się spektakularna powieść Kristin Hannah, zekranizowana w formie serialu dostępnego na platformie Netflix. Fabuła obejmuje ponad trzy dekady, a wydarzenia rozgrywają się na niespokojnym północno-zachodnim wybrzeżu Pacyfiku.
Michał Hildebrandt, Przepłynąć wpław szaleństwo (Seqoja), jesień
Yaniv Iczkovits, Córka rzeźnika, tłum. Anna Halbersztat (Wydawnictwo Poznańskie)
Niezwykła literacka podróż w czasie i przestrzeni. To przewrotna i awanturnicza powieść, osadzona na przełomie XIX i XX w. na terenie Imperium Rosyjskiego. Wartka akcja, intryga, panorama minionego życia żydowskiego… a do tego napisana z lekkością i humorem.
Ander Izagirre, Potosí. Góra, która zjada ludzi, przeł. Jerzy Wołk-Łaniewski (Filtry), czerwiec
Reportaż, którego bohaterką jest 14-letnia dziewczynka pracująca w kopalni srebra mieszczącej się w tytułowej górze Potosí w Boliwii. Historia małej Alicji to opowieść o wyzysku boliwijskiej ludności, najpierw przez konkwistadorów i kolonistów, później – bezwzględnych kapitalistów, a zarazem oskarżenie rzucone światu, który do dziś prowadzi łupieżczą politykę wobec Południa lub w najlepszym razie odwraca wzrok od dramatu jego rdzennych mieszkańców.
Marlon James, Czarny Lampart, Czerwony Wilk (Echa)
To rewelacyjnie przyjęta, osadzona w fantastycznej scenerii historia o niesamowitym rozmachu, czerpiąca garściami z afrykańskiej historii i mitologii, brutalna, a jednocześnie poruszająca. Dziecko nie żyje. Nie pozostało nic więcej, by wiedzieć. Tropiciel jest myśliwym, znanym w trzynastu królestwach jako ten, który ma nos. I choć zawsze pracuje sam, ten jeden jedyny raz musi zrobić wyjątek. By odnaleźć zaginione dziecko, sprzymierza się z grupą podobnych sobie najemników. A są tam wszyscy: od wiedźmy, przez smutnego olbrzyma, aż do zmiennokształtnego Lamparta. Każde z nich jest śmiertelnie niebezpieczne. Każde z nich pilnie strzeże swoich tajemnic. Podążając za zapachem dziecka, grupa przejdzie przez potężne miasta, groźne rzeki i zaklęte puszcze, na każdym kroku tropiona przez istoty, które pragną ich śmierci. Wątpliwości nie opuszczają Tropiciela ani przez chwilę. Kim jest tajemniczy chłopiec, którego muszą odnaleźć? Dlaczego tak wiele osób chce przerwać ich poszukiwania? I przede wszystkim – kto kłamie, a kto mówi prawdę? Czerpiąc garściami z afrykańskiej historii i mitologii oraz własnej wyobraźni, Marlon James opowiada historię o niesamowitym rozmachu, której akcja dzieje się w starożytnym świecie, dziwnie przypominającym współczesny. „Czarny Lampart, Czerwony Wilk” to opowieść niezwykle brutalna, osadzona w fantastycznej scenerii, a jednocześnie poruszająca.
Agnieszka Jeż, Odpłata (Burda Książki), 24 lutego
Po „Szańcu”, który zebrał doskonałe recenzje od topowych blogerów książkowych i znalazł się w zestawieniach najlepszych kryminałów 2020 r., Agnieszka Jeż nie zwalnia tempa. Komisarz Janusz Kosoń przeszedł co prawda na emeryturę i spędza ją na warmińskiej wsi, ale przychodzi mu to z ogromnym trudem. Sierżant Wiera Jezierska za to rozwija skrzydła – tym razem musi rozwikłać zagadkę morderstwa, które zaprowadzi ją daleko poza Warmię i Mazury, aż na Podhale. Historia splecie się z teraźniejszością, ale czy za dawne winy nadejdzie odpłata?
Przeczytaj także:
Grzegorz Kalinowski, Kwarantanna (Skarpa Warszawska), 10 marca
Polska 2020 w przeddzień lockdownu, czyli zimowe ferie jakich jeszcze nie było… Marcin i Leszek prowadzą wspólnie biuro projektowe. Łączy ich także pasja do gór, dlatego wyprowadzają się na Podhale. Mają duży dom na uboczu, więc wpadają na pomysł prowadzenia pensjonatu. Gdy nadchodzi pandemia, bohaterowie zmuszeni są spędzić dwutygodniową kwarantannę w zamknięciu, z grupą przypadkowych ludzi. Bardzo szybko okazuje się, że każda z tych osób jest na swój sposób wyjątkowa, a pensjonatem zaczyna interesować się nie tylko lokalna społeczność, ale też dziennikarze i policja. Zemsta, interesy, zawiedzione uczucia i frustracje, namiętności oraz ambicje które na progu epidemii każą zapomnieć o nadciągającej katastrofie.
Grzegorz Kapla, Chiny bez wzajemności (Burda Książki), 10 lutego
Chiny zwane Państwem Środka. I podróżnik, który próbuje je poznać choć trochę, idąc śladem Konfucjusza. Niczego nie jest pewien, nie potrafi się dogadać z ludźmi, bo tam wszystko jest inne – język, znaki pisma, mentalność. Pierwsza książka z serii „Czuły punkt” – o ludziach, emocjach i ideach.
Kinga Kosińska, Kurzajka (Seqoja)
Nowa książka autorki poruszającego „Brudnego różu”.
Bartosz Kurek, Brud (Czarna Owca)
Kryminał, w którym opowie o świecie nieczystych interesów i medialnych gierek.
Fiona MacCarthy, Walter Gropius. Człowiek, który zbudował Bauhaus, przeł. Jan Dzierzgowski (Filtry), czerwiec
Arcyciekawy, bogato ilustrowany portret jednego z najważniejszych architektów XX wieku, Waltera Gropiusa. Autorka, uznawana w Wielkiej Brytanii za mistrzynię biografii, śledzi nie tylko twórczość i koncepcje Gropiusa, ale też przybliża jego historię osobistą, nie mniej intrygującą od twórczości. Przy okazji otrzymujemy całą panoramę życia kulturalnego i społecznego Niemiec od końca XIX do lat sześćdziesiątych XX wieku, na tle której pojawiają się najwybitniejsze postacie sztuki i architektury tamtych czasów.
Otessa Moshfegh, Tęsknota za innym światem, przekład Łukasza Buchalskiego (Pauza), prawdopodobnie maj
Elektryzująca pierwsza kolekcja jednego z najbardziej ekscytujących autorów opowiadań naszych czasów. W opowieściach Ottessy Moshfegh jest coś niesamowicie niepokojącego, coś prawie niebezpiecznego, a jednocześnie zachwycającego, a nawet śmiesznego. Jej postacie są w taki czy inny sposób niepewne; wszyscy tęsknią za połączeniem i doskonaleniem, choć każdy na bardzo różne sposoby, ale często potykają ich własne podstawowe impulsy i egzystencjalna niepewność. Tęsknota za innym światem to mistrzowska klasa w zakresie oszukiwania samego siebie w całej gamie osób reprezentujących kondycję ludzką. Ale częścią wyjątkowej jakości jej głosu, echa Moshfeghowskiego doświadczenia, jest to, że groteska i oburzenie są nasycone czułością i współczuciem. Moshfegh to nasza Flannery O’Connor, a Tęsknota za innym światem to jej wszystko, co powstaje, musi się zbiegać lub Trudno znaleźć dobrego człowieka. Ciało jest słabe; drewno jest krzywe; ludzie są wobec siebie okrutni, głupi i krzywdzący. Ale piękno pochodzi z dziwnych źródeł, a mroczna energia przepływająca przez te historie jest niezwykle ożywcza. Jesteśmy w rękach autora o wielkim umyśle, wielkim sercu, płonących kotletach i politycznej bystrości. Igła uderza w żyłę, zanim jeszcze poczujemy ukłucie.
Sigrid Nunez, Sempre Susan. Wspomnienie o Susan Sontag, przekład Dobromiły Jankowskiej (Pauza)
Pierwszy nonfic Pauzy. Wspomnienia Sigrid Nunez (autorki wydanych w Pauzie powieści „Przyjaciel” i „Pełnia miłości”) o Susan Sontag. Sigrid przez jakiś czas była asystentką Susan i partnerką jej syna, nawet mieszkali we troje. To bardzo osobista opowieść o tej niezwykłej pisarce.
Przeczytaj także:
Joanna Olczak, Ulotne. Dziesięć opowieści (Seqoja), luty/marzec
Autorka mieszka w Szwajcarii, wykłada na uniwersytecie w Zurychu, a w Polsce m.in pisała scenariusze).
Joanna Opiat-Bojarska, Winny (Burda Książki), kwiecień 2021
Drugi tom serii zapoczątkowanej przez thriller „Chodź za mną”. Niespodziewane odwiedziny kumpla z poprawczaka niszczą misternie ułożone życie Marcina. Żeby przekonać swoją żonę, że nie jest zabójcą dziecka musi dotrzeć do prawdziwego zabójcy sprzed lat. Ten jednak nie ma zamiaru pójść do więzienia na 25 lat i zrobi wszystko, by pozbyć się Marcina.
Pieter van Os, Lepiej być bydlęciem. Historia przetrwania”, tłum. Iwona Mączka (Wydawnictwo Poznańskie)
Opowieść o przejmujących losach Mali, dziewczynki z rodziny ortodoksyjnych Żydów, która cudem uniknęła zagłady w warszawskim getcie. Wędrując przez pogrążone w wojnie Niemcy podawała się za Niemkę lub cudzoziemkę, aby uniknąć rozpoznania. Po wyzwoleniu przez amerykańską armie wróciła do Polski, ale jej powikłane losy jeszcze się nie skończyły.
Grzegorz Piątek, Bohdan Pniewski. Architekt narodu (Filtry), maj
Po bestsellerowym „Najlepszym mieście świata” autor napisał drugą w swojej twórczości biografię. Pniewski był bodaj najbardziej wpływowym architektem w Polsce XX wieku – jego doskonałe relacje z władzą (projektował przede wszystkim gmachy publiczne) zaczęły już w czasach sanacji i – co może wydawać się zaskakujące – pozostały równie dobre w PRL. Piątek zastanawia się, jak Pniewskiemu udało się zyskać sławę i popularność – czy wystarczył do tego sam talent? Książka w koprodukcji z Teatrem Wielkim Operą Narodową.
Andrzej Piotrowski, Gdzie narozrabiał kruk (Świat Książki), 10 lutego
Sachalin i Wyspy Kurylskie to jedne z najsłabiej udokumentowanych zakątków świata. Książka ta więc jest unikatowa na polskim rynku reportaży podróżniczych. W czasach kiedy świat się skurczył, kiedy wszędzie można dotrzeć w zaledwie 48 godzin, kiedy nawet najdalsze zakątki ziemi to miejsca już oswojone przez człowieka, okazuje się, że są rejony nietknięte ludzką ręką. Andrzej Piotrowski – przyrodnik, muzealnik, podróżnik i fotograf – odkrywa dla nas taką właśnie Rosję. Archipelagi bezludnych wysp, kilometry plaż, na których nie znajdziemy śladu ludzkiej stopy, rzeki pełne ryb, rzadko odwiedzane pasma górskie i olbrzymie przestrzenie porośnięte tajgą. A brunatne niedźwiedzie, amurskie tygrysy, koty bez ogona, kłębowiska łososi na tarle, ponad metrowe amonity, wiśniowe bursztyny, wulkany błotne, tunele lawowe – to tylko niektóre z tamtejszych cudów.
Maciej Płaza, Golem (W.A.B.), luty
Pisarz kreśli realistyczny obraz życia, kultury i obyczajów galicyjskich chasydów, umiejętnie wplatając w fabułę wątki kabalistyczne i mesjańskie. Przywołuje także wywodzącego się z żydowskich tradycji golema – istotę utworzoną z gliny, mającą postać człowieka, lecz pozbawioną duszy, od wieków rozpalającą ludzką wyobraźnię.
Przeczytaj także:
Brian Porter-Szűcs, Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii, przeł. Anna Dzierzgowska i Jan Dzierzgowski (Filtry), 24 lutego
Historyczny esej, w którym autor polemizuje z cierpiętniczo-bohaterską interpretacją polskich dziejów, tak powszechną w publicznym dyskursie, i oferuje świeże spojrzenie na kształtowanie się idei polskiej państwowości, a także formowanie się świadomości narodowej i społecznej po 1795 roku. Porter-Szűcs jako „zewnętrzny” badacz nie ma problemu z kwestionowaniem mitów dotyczących naszej historii, co dla ich wyznawców może okazać się zaskakujące lub trudne do przyjęcia. Czy faktycznie chłopi identyfikowali się z polskością? Czy na pewno II RP szanowała swoich niepolskich obywateli i przestrzegała ich praw? Czy życie w PRL było jedną wielką udręką? Czy Polacy mieli (i mają) jasną wizję państwa, czy kształtowało się ono niejako przez przypadek? Siłą książki jest nie tylko niezależność myślenia autora oraz odkrywcze przykłady, ale też żywo prowadzona narracja i przystępny język.
Małgorzata Rogala, Nic o Tobie nie wiem (Skarpa Warszawska), 10 lutego
Weronika Nowacka jest szkolnym pedagogiem. Gdy wśród uczniów dochodzi do konfliktu, kobieta podejmuje się mediacji między ich rodzinami. Nie wie, że wkrótce przyjdzie jej zmierzyć się z jedną z najtrudniejszych spraw w zawodowej karierze. Tuż przed feriami dochodzi do tragedii. Śledztwo prowadzą policjanci Szymon Pawelec i Krystyna Szuba. W wyniku podjętych czynności wychodzą na jaw fakty związane z funkcjonowaniem uczniów. Szkolne tajemnice i zawiłe relacje między nastolatkami wpływają na przebieg śledztwa. Czy w świecie, w którym ciągle walczy się o popularność, a Internet jest najważniejszym hobby, jest miejsce na przyjaźń?
Anna Rozenberg „Maski pośmiertne” (Czwarta Strona Kryminału), marzec
Debiut Anny Rozenberg, czyli „Maski pośmiertne”, to pierwsza część doskonale zapowiadającej się serii o śledztwach Davida Redferna – policjanta, który po tragicznych wydarzeniach opuszcza Londyn i skupia się na tropieniu zbrodni w niewielkim angielskim miasteczku. Mamy tu silne charaktery, nieoczywiste rozwiązania, a wszystko to osnute brytyjską mgłą, która gubi tropy i przyprawia o dreszcz niepokoju. Klimat tej opowieści porwał samego Roberta Małeckiego.
Linda Scott, Kapitał kobiet. Dlaczego równouprawnienie wszystkim się opłaca, przeł. Dorota Konowrocka-Sawa (Filtry), marzec
Linda Scott, profesorka na Oksfordzie, w przystępny sposób pokazuje, że brak ekonomicznej równości między płciami ma swoje wymierne, negatywne skutki. Przytaczane przez nią dane dobitnie świadczą o tym, że dopuszczenie kobiet do rynku pracy na zasadach równych mężczyznom przekłada się na dobrostan obu grup, a w ekonomicznej perspektywie – na dostatniość krajów i ich gospodarczą stabilność. Autorka opracowuje wstęp specjalnie do polskiego wydania
Przemysław Semczuk, Wampir z Zagłębia (Świat Książki), 24 lutego
Ofiary! Mordowane w bestialski sposób przypadkowe kobiety. Sprawca! Rządny krwi zwyrodnialec. Sześć lat pościgu. Tysiące milicjantów, setki tropów i milion nagrody za wskazanie winnego. Wszystko na nic. Za zgodą Gierka na pomoc wezwano nawet amerykańskiego profilera pracującego dla FBI. Milicja za wszelką cenę próbowała nie ponieść porażki. Sprawa bardzo szybko stała się polityczna, a gdy prawdziwy seryjny morderca zniknął we mgle, trzeba było znaleźć dublera. Reżimowi dziennikarze przekonali społeczeństwo, że Zdzisława Marchwickiego wytypował komputer. Ludzie uwierzyli, bo komputer przecież nowoczesna maszyna nie mogła się mylić. Dopiero przeprowadzone po latach dziennikarskie śledztwo ujawnia misterną iluzję. Czy komputer istniał naprawdę? Czy skazany odpowiadał profilowi, który opracował amerykański biegły? Czy morderstwa ustały? Wstrząsający reportaż o bezsilność jednostki wobec totalitarnego systemu. Brawurowo opowiedziana historia największej mistyfikacji w polskim wymiarze sprawiedliwości. Spektaklu z publicznością, który dla dwóch ludzi zakończył się na szubienicy.
Vincent V. Severski, Nabór (Czarna Owca), 24 marca
Ostatnia część szpiegowskiej trylogii, rozpoczętej tomami „Zamęt” i „Odwet”. Znani bohaterowie – także z cyklu „Nielegalni” – spotkają się, żeby połączyć siły w finałowej intrydze. Rośnie napięcie między Iranem i USA, świat stoi na progu wielkiej wojny. W Polsce do władzy wrócił autorytarny premier Bolecki, Sekcja została rozwiązana, a prokuratura szuka haków na Romana Leskiego. Tymczasem Dima uzyskuje z Rosji informację, która elektryzuje Konrada Wolskiego i Sarę Korską. Dawny Wydział Q i rozwiązana Sekcja łączą siły, by rozwiązać ten problem. Wraca Jagan i Misza Popowski. Zaczyna się wyścig z czasem, bo sytuacja międzynarodowa pogarsza się z każdym dniem.
Przeczytaj także:
Elif Shafak, Czterdzieści zasad miłości, tłum. Ewa Elżbieta Nowakowska (Wydawnictwo Poznańskie), lipiec
Elif Shafak nie waha się podejmować trudnych i kontrowersyjnych tematów związanych m.in. z ormiańsko-turecką historią. Na podstawie tej powieści Netflix nakręci niebawem serial.
Wojciech Siudmak, Siudmak. Fantastyczne światy (Dom Wydawniczy Rebis), 23 lutego
Fantastyczne światy, nowy album Wojciecha Siudmaka, mieszkającego we Francji artysty polskiego pochodzenia, będzie zawierać niemal 200 rysunków i obrazów pochodzących z jednego z najpiękniejszych pełnych wydań cyklu „Kroniki Diuny” Franka Herberta oraz ich kontynuacji napisanych przez Briana Herberta do spółki z Kevinem J. Andersonem. Gdy w latach 2007–2018 ukazywało się bibliofilskie wydanie „Kronik Diuny” Domu Wydawniczego REBIS z rysunkami i obrazami Wojciecha Siudmaka, reakcje czytelników były więcej niż pozytywne. Docenili oni piękny wygląd książek oraz kunsztowną ołówkową kreskę artysty, a uniwersum Diuny stało się integralną częścią twórczości Wojciecha Siudmaka. Praca nad tymi rysunkami stała się dla niego świetną odskocznią od innych projektów i sprawiła mu niekłamaną radość. Te rysunki, co artysta wielokrotnie podkreślał, zostały zainspirowane powieściami o planecie Diuna, nawiązują do nich, ale w żadnym wypadku nie są ilustracjami konkretnych scen. Mogą wprowadzić czytelnika w pewien klimat, naprowadzić jego wyobraźnię na pewien ogólny kierunek – i pozostawić mu swobodę w kreowaniu własnych wizji.
Jaga Słowińska, Czarnolas (Korporacja Ha!art), marzec
Miejscem wydarzeń tej baśni dla dorosłych jest zwykła, nienazwana polska wieś. Życie tam przypomina drzemkę przeplataną codziennością. Jest leniwe, spokojne, ziewające. W życie to wkrada się chichot śmierci, który zabiera głównemu bohaterowi, małemu chłopcu, rodziców, ukochanego psa a na samym końcu Wuja. Wszystkie te straty, skłaniają chłopa do podjęcia decyzji by spróbować przywrócić to, co odeszło, odwrócić nieodwracalne. Postanawia więc ukryć się w trumnie swojego Wuja i razem z nim zamieszać gdzieś na styku światów. I nauczyć się „sztuki tracenia”, mimo że ona tak bardzo boli.
Douglas Stuart, Shuggie Bain, ttłum. Krzysztof Cieślik (Wydawnictwo Poznańskie), czerwiec
Powieść zeszłorocznego laureata Nagrody Bookera. To osadzona w Szkocji lat 80. i napisana wspaniałym językiem powieść o granicach miłości, rodzicielstwie i uzależnieniu. „Shuggie Bain” to historia dojrzewającego chłopca, który jest nieco inny od swoich rówieśników, oraz jego matki, którzy próbują przetrwać w Glasgow lat 80. XX wieku, rozoranego reformami Margaret Thatcher. Powieść to debiut, który zachwycił krytyków na całym świecie, porównywany do „Małego życia” czy „Historii przemocy”, opowiadający o losach miłości w czasach ogromnej próby. Jest rok 1981. Glasgow. Miasto umiera. Bieda rośnie. Agnes Bain zawsze spodziewała się więcej. Marzyła o domu z własnymi drzwiami wejściowymi. Kiedy jej mąż-włóczęga odchodzi, ona i jej troje dzieci zostają uwięzieni w mieście górniczym zdziesiątkowanym przez thatcheryzm. Agnes coraz bardziej sięga po alkohol, a jej dzieci starają się ją uratować. Jednak w końcu jedno po drugim odchodzi, by ratować samych siebie. Najdłużej nadzieją żyje jej syn, Shuggie, który jednak ma własne problemy.
Dionisios Sturis, kontynuacja „Gorzkich pomarańczy” (Wydawnictwo Poznańskie)
Literacka gratka dla wszystkich tych, którzy zachwycili się reportażem „Grecja. Gorzkie pomarańcze”. Opowieść o tym, jak kryzys budzi demony. Jej kanwa będzie proces nacjonalistycznej partii Złoty Świt i morderstwo Pawlosa Fyssasa, którego dokonał członek tej partii.
Bartosz Szczygielski „Winni jesteśmy wszyscy” (Czwarta Strona Kryminału), 17 stycznia
W piątkowe popołudnie, kiedy wszyscy myśleli już o weekendzie, Konrad Łazar zastanawiał się nad czymś innym. Próbował zrozumieć, jak doszło do tego, że była kochanka wykrwawia się na jego oczach, i – co ważniejsze – dlaczego nie udało mu się tego przewidzieć. Przecież na co dzień płacono mu za to, by zbierał informacje, układał je w logiczne ciągi i przewidywał następstwa wydarzeń. Był w tym naprawdę dobry. Ale tego nie mógł przewidzieć. Podobnie jak faktu, że odtąd nikt w jego otoczeniu nie będzie bezpieczny, a śmierć upomni się o bliskich. Wkrótce Konrad wyruszy do miejsca, gdzie wszystko się zaczęło, a które należałoby spalić do szczętu.
Nasza rekomendacja na okładce: Historia – skonstruowana z dokładnością co do minuty, precyzyjna do bólu – nie tylko zaskakuje intrygą, ale i porywa umiejętnym balansowaniem między emocjami wynikającymi z rozpaczy, strachu i desperacji bohaterów. Niepowtarzalny głos na polskiej scenie kryminalnej – Przemysław Poznański, zupelnieinnaopowiesc.com
Joanna Tekieli, Leśniczówka Wszebory (Filia), 27 stycznia
Kiedy firma, w której od lat pracuje Ola nagle zostaje zlikwidowana, młoda kobieta przekonuje się, że rynek pracy wcale nie jest tak łaskawy, jak mówią o tym media. Chwyta się różnych, mało satysfakcjonujących zajęć, aż trafia jej się niezwykła oferta: zredagowanie przewodnika po Wszeborowskim Parku Narodowym. Ola wyjeżdża do Wszeborowa z wielkimi nadziejami, ale nawet w najśmielszych snach nie spodziewa się tego, jak bardzo ten wyjazd i pobyt wśród dzikiej przyrody, wpłynie na jej całe życie. Wszeborowo to mała wioska, jednak w jej mieszkańcach kłębią się wielkie emocje. Ola znajdzie się w samym środku wydarzeń, które zburzą spokój tej okolicy. Otaczająca wieś puszcza stanie się niemym świadkiem potężnych namiętności, silnych emocji i niezwykłych zdarzeń.
Zofia Turowska, Gustaw Rex (Marginesy), luty
Pierwsza biografia Gustawa Holoubka oparta na wspomnieniach rodziny, najbliższych przyjaciół i współpracowników. Zofia Turowska, biografka m.in. Agnieszki Osieckiej, Janusza Majewskiego i Zofii Nasierowskiej, publikuje nieznane fakty z życia Gustawa Holoubka, analizuje postawy i losy środowiska, a także określone jego działania w kontekście osobistym i politycznym.
Gustaw Holoubek urodził się 23 kwietnia 1923 roku w Krakowie, umarł 6 marca 2008 roku w Warszawie. Aktor teatralny i filmowy, reżyser, dyrektor teatrów, pedagog, prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu, członek Polskiej Akademii Umiejętności, poseł na Sejm PRL VII i VIII kadencji (1976–1982), senator I kadencji (1989–1991). Jeden z najwybitniejszych aktorów oraz reżyserów teatralnych i filmowych w historii polskiej kinematografii i teatru.
David Vann, Halibut na księżycu, przekład Dobromiły Jankowskiej (Pauza), 13 stycznia
Pogrążony w depresji Jim przyjeżdża do Kalifornii z Alaski. Próbuje podsumować swoje dotychczasowe życie i ułożyć je na nowo, szuka lepszego kontaktu z dziećmi, stara się dojść do porozumienia z bratem i ważnymi dla siebie kobietami. Chciałby się odrodzić, pożegnać ze swoimi demonami z przeszłości. Czy uda mu się uratować samego siebie?
Halibut na Księżycu to swego rodzaju odpowiedź Davida Vanna na samobójczą śmierć ojca i napisaną dziesięć lat wcześniej Legendę o samobójstwie. Zagłębiamy się w ponury świat głównego bohatera, wiedząc, że syn Jima w powieści, David, to jej autor. Historia ta staje się jeszcze bardziej mroczna i poruszająca, gdy uświadomimy sobie, że znamy jej prawdziwe zakończenie.
Przeczytaj także:
Niña Weijers, Konsekwencje, tłum. Jadwiga Jędryas (Korporacja Ha!art), październik
Rzadko trafiają nam się książki o współczesnym środowisku artystów, a jeszcze rzadziej – o kobietach artystkach: wyniesionych na parnas artystyczny trochę wbrew swej woli, pełnych rozterek co do wartości własnej sztuki (“kiedy zaczyna się ta sztuka?”, “czy to w ogóle jest sztuka?”…), a nawet własnej tożsamości. Bohaterką „Konsekwencji” jest wschodząca gwiazda elitarnych międzynarodowych targów sztuki i dochodowych galerii, młoda artystka konceptualna, Minnie Panis: osoba „znikająca w sobie” od najwcześniejszych momentów życia. Za pomocą różnych zwrotów akcji Weijers zgłębia temat, co to znaczy być zarówno artyst(k)ą, jak i w bardziej podstawowym sensie, osobą – obecną we własnym ciele i życiu. Artystka – krucha, milcząca i skupiona na sobie – zdobywa sławę i uznanie instalacją dyplomową zatytułowaną „Czy Minnie Panis istnieje?”: przez wiele tygodni, metodycznie wydobywa z kubła kuchennego i fotografuje własne śmieci. Zdaje sobie sprawę, że jej pierwotne przesłanki dotyczące projektu – swego rodzaju krytyka konsumpcjonizmu – ewidentnie zawodzą: „Im więcej zdjęć robiła, tym bardziej była przekonana, że ma niewiele wspólnego z tworzeniem sztuki. Po raz pierwszy w dorosłym życiu robiła coś, co nie miało absolutnie żadnego celu poza samym aktem.”
Od siebie mogę polecić „Kulawe konie”. Świetny kryminał szpiegowski, obok którego nie można przejść obojętnie 🙂