Gdyby nominowany do Oscara za scenariusz adaptowany Kazuo Ishiguro otrzymał statuetkę, byłby trzecim w historii laureatem zarówno Literackiej Nagrody Nobla jak i nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej.
Scenariusz filmu „Living” (nominowanego także w kategorii najlepszej roli męskiej za kreację Billa Nighy) oparty jest nie na własnej prozie Ishiguro, ale na filmie „Piętno śmierci” (生きる) Akiry Korosawy z 1952 roku, do scenariusza Shinobu Hashimoto, Akiry Kurosawy i Hideo Oguni. Choć tak naprawdę źródeł tej historii szukać trzeba dalej – japońska produkcja została bowiem zainspirowana nowelą Lwa Tołstoja „Śmierć Iwana Iljicza” (Смерть Ивана Ильича) z 1886 roku, a wspólnym motywem dla wszystkich tych dzieł pozostaje postać urzędnika zmagającego się ze śmiertelną chorobą, co skłania jego lub osoby, które go znały, do krytycznego spojrzenia na owo przemijające życie.
Sześciu wspaniałych
„Living” jest pierwszym tekstem Ishiguro, nominowanym do Oscara, choć nie pierwszym scenariuszem autora takich powieści jak „Pejzaż w kolorze sepii” (A Pale View of Hills), „Okruchy dnia (The Remains of the Day), „Kiedy byliśmy sierotami (When We Were Orphans), „Pogrzebany olbrzym” (The Buried Giant) czy „Klara i słońce” (Klara and the Sun). Wcześniej Ishiguro napisał choćby skrypt do „Najsmutniejszej muzyki świata” (The Saddest Music in the World, 2003, reż. Guy Maddin) i „Białej hrabiny” (The White Countess, 2005, reż. James Ivory).
Ishiguro jest szóstym pisarzem, który ma szansę mieć w dorobku zarówno Nobla jak i Oscara. Wcześniej – choć jeszcze nienagrodzeni Noblem – nominacje otrzymali choćby John Steinbeck (w 1945 roku za „Łódź ratunkową”, rok później za „Medal dla Benny’ego” i w 1953 roku za „Viva Zapata!”), Jean-Paul Sartre (w 1957 roku za „Odrodzonych”) i Harold Pinter (w 1982 roku za „Kochanice Francuza” i dwa lata później za „Zdradę”).
Przeczytaj także:
Śladem Shawa?
Ani Steinbeck, ani Sartre czy Pinter Oscara nie otrzymali. Otrzymał go za to Bob Dylan, późniejszy Noblista z 2016 r., ale nie za scenariusz, a za najlepszą piosenkę oryginalną „Things have Changed” z filmu „Cudowni chłopcy” (Wonder Boys, 2000, reż. Curtis Hanson).
Gdyby Ishiguro wygrał, zapisałby się w historii jako trzeci laureat zarówno Nobla jak i nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej, choć zaledwie jako drugi Noblista, otrzymujący Oscara za scenariusz i drugi, mający w dorobku w chwili nominacji także medal Akademii Szwedzkiej. Pierwszym był George Bernard Shaw, który już po otrzymaniu Nobla w 1925 roku otrzymał statuetkę Oscara za scenariusz. Wyróżniono w ten sposób w 1939 roku jego adaptację własnej sztuki „Pigmalion”, a nagrody otrzymali też współscenarzyści: Ian Dalrymple, Cecil Lewis i WP Lipscomb.
Shaw nie pojawił się na ceremonii w Los Angeles i samej nagrody zbytnio nie poważał. Po jego śmierci mocno zaśniedziałą statuetkę odnalazł kurator muzeum, które powstało w domu pisarza i ze względu na jej stan użył jej początkowo… jako podpórki do drzwi.
Komu Oscar, komu?
Film „Living” konkuruje w kategorii „najlepszy scenariusz adaptowany” z „Na Zachodzie bez zmian” (Edward Berger, Lesley Paterson i Ian Stokell), „Glass Onion: Na noże” (Rian Johnson), „Top Gun: Maverick” (Ehren Kruger, Eric Warren Singer, Christopher McQuarrie; Peter Craig i Justin Marks) i „Women Talking” (Sarah Polley). W tej stawce co najmniej jeden film, czyli oparta na prozie Ericha Marii Remarque’a niemiecka produkcja „Na zachodzie bez zmian”, może być dla „Living” zagrożeniem – film jest wysoko ceniony przez członków Akademii i zdobył aż dziewięć nominacji, w tym w kategorii „najlepszy film roku”, a także w kategorii „najlepszego filmu międzynarodowego”, gdzie konkuruje m.in. z „Io” Jerzego Skolimowskiego.
Ceremonia wręczenia Oscarów odbędzie się w nocy z 12 na 13 marca.
________________________
If Oscar nominee for adapted screenplay Kazuo Ishiguro were to receive a statuette, he would be the third-ever winner of both the Nobel Prize for Literature and the American Academy Award.