– Pozytywistów fascynowało to, że wszystko można zmierzyć, zważyć, obliczyć i w podobny sposób podchodzili do kwestii duchów. Je też chcieli zmierzyć i zważyć – mówiła Maryla Szymiczkowa głosami Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego, podczas spotkania promującego powieść „Seans w Domu Egipskim”.
„Seans w Domu Egipskim” to już trzeci tom z serii kryminałów retro o tropiącej zbrodnie profesorowej Szczupaczyńskiej. Wcześniej ukazały się „Tajemnica Domu Helclów” i „Rozdarta zasłona”. Za serią stoją pisarz Jacek Dehnel i historyk, publicysta oraz tłumacz Piotr Tarczyński, ale na okładce znajdziemy nazwisko Maryli Szymiczkowej. I początkowo nazwiska prawdziwych autorów nie miały być zdradzane. Wydawnictwo Znak zdecydowało jednak inaczej.
– I tak oto czytelnik dostaje do rozwiązania najprostszą zagadkę kryminalną. Żeby odkryć, kim jest autorka, wystarczy spojrzeć na tył okładki – śmiał się Piotr Tarczyński.
Punktem wyjścia każdej powieści z cyklu jest znalezienie ciekawego historycznego wydarzenia, na tle którego rozgrywałaby się fabuła powieści. Wcześniej takim tłem było otwarcie Teatru im. Juliusza Słowackiego czy pogrzeb Jana Matejki. Tym razem padło na jesień 1898 roku, kiedy do Krakowa przyjechał Stanisław Przybyszewski. Pisarz objął wtedy redakcję tygodnika kulturalnego „Życie”. Parę tygodni później, w wieczór zaćmienia księżyca, profesorowa Szczupaczyńska udaje się na spotkanie towarzyskie w słynnym Domu Egipskim. Odbyć się tam ma seans spirytystyczny.
– Choć był to czas pozytywistów, to takie seanse były bardzo popularne. Pozytywistów fascynowało to, że wszystko można zmierzyć, zważyć, obliczyć i w podobny sposób podchodzili do kwestii duchów. Je też chcieli zmierzyć i zważyć – tłumaczył Jacek Dehnel. W takich seansach uczestniczył m.in. Bolesław Prus.
Jak tłumaczyli autorzy, powstawanie kolejnych powieści jest możliwe dzięki specjalnemu systemowi pracy, przypominającemu – jak żartobliwie dodawali – tworzenie instrukcji składania mebli.
– Na karteczkach w jednym rzędzie zapisujemy wydarzenia historyczne, w drugim rzędzie rozpisujemy główny wątek zbrodni i jej przyczyny, trzeci rząd do wątki dodatkowe. Na tej podstawie powstaje kilkustronicowy konspekt – opowiadał Piotr Tarczyński. To on odpowiada przy tworzeniu książek za kwerendę historyczną. Autorzy wymyślają intrygę i piszą już jednak razem. – Wybieramy dla siebie sceny i rozpisujemy je. Gdy sceny są gotowe, Jacek jako pisarz łączy je ze sobą – dodawał Tarczyński. Jak to się jednak dzieje, że język książek jest spójny, a jednocześnie nie jest to styl znany z powieści Jacka Dehnela?
– Mogliśmy pisać „Dehnelem”, ale po co, skoro sam Dehnel najlepiej pisze „Dehnelem” – śmiał się Tarczyński. – Dlatego na potrzeby każdej książki tworzymy sztuczny styl, którym obaj staramy się pisać – tłumaczył.
– Po latach nie pamiętamy już nawet, kto pisał który fragment – przyznawał Jacek Dehnel. – Staramy się pisać językiem epoki, inspirując się ówczesnymi pamiętnikami, listami, prasą. W trzecim tomie naśladujemy też czasem styl Przybyszewskiego. Nadęty i grafomański – przekonywał.
Autorzy planują kolejne tomy. Chcą między innymi wysłać profesorową Szczupaczyńską do Zakopanego, może także do Wiednia, gdzie spotkałaby Freuda oraz do Wenecji, gdzie mogłaby obserwować jak Gabriela Zapolska leczy się z tasiemca. Aby to jednak było możliwe, Tarczyński i Dehnel muszą znaleźć wspólnie wolny czas między swoimi głównymi zajęciami. Dlatego kolejne powieści ukazują się co półtora roku.
Jacek Dehnel i Piotr Tarczyński w Empik Junior
Warszawa 12 lipca 2018
Prowadzenie Justyna Dżbik-Kluge
