artykuł

Kazuo Ishiguro laureatem Literackiej Nagrody Nobla w 2017 r. | Nagrodę przyznano po raz 110.

Literacką Nagrodę Nobla w 2017 roku otrzymał Kazuo Ishiguro, „który w swoich powieściach o wielkiej emocjonalnej sile odkrył otchłań kryjącą się za naszym iluzorycznym poczuciem związku ze światem”.

Literacką Nagrodę Nobla przyznano po raz pierwszy w 1901 roku i otrzymał ją wtedy Sully Prudhomme. Od tego czasu nagrodzono 113 autorów podczas 109 ceremonii. To dlatego, że czterokrotnie nagrodę wręczano dwóm osobom. Tym samym Kazuo Ishiguro jest 114. Laureatem literackiego Nobla.

Kazuo Ishiguro jest brytyjskim pisarzem japońskiego pochodzenia. Urodził się 8 listopada 1954 r. w Nagasaki. Jego rodzina przeprowadziła się do Anglii w 1960 r. kiedy miał pięć lat. Teraz mieszka w Londynie. W 1986 roku otrzymał nagrodę Whitbread Award za swoją drugą powieść „Malarz świata ułudy” (An Artist of the Floating World), a w 1989 roku Nagrodę Bookera za trzecią powieść „Okruchy dnia” (The Remains of the Day). Natomiast za powieść „Nie opuszczaj mnie” (Never Let Me Go) był nominowany do Nagrody Bookera w 2005 roku.

Od 2005 roku polskim wydawcą książek tego autora jest Albatros. W tym wydawnictwem ukazało się siedem powieści tegorocznego noblisty (ostatnio, w 2015 roku, „Pogrzebany olbrzym”) oraz zbiór opowiadań „Nokturny”.

Wśród nagrodzonych literackim Noblem było dotychczas czterech pisarzy z Polski – Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Stanisław Reymont (1924), Czesław Miłosz (1980) i Wisława Szymborska (1996).  Do tego grona nie bez powodu dodaje się także urodzonego w Leoncinie (zabór rosyjski) Isaaca Bashevisa Singera, który nagrodę otrzymał za „pełną namiętności sztukę narracji, która tkwiąc korzeniami w polsko-żydowskiej tradycji kulturowej, niesie uniwersalne przesłanie o ludzkim życiu”. Często zapomina się jednak o Szmuelu Josefie Agnonie, obywatelu Izraela, który Nobla odebrał w 1966 roku. Agnon pochodził z Buczacza i był jak dotychczas jedynym nagrodzonym za literaturę pisaną w języku hebrajskim. Bliski Nobla był też… Ryszard Kapuściński. W 2016 roku Per Erik Wästberg, przewodniczący Komitetu Noblowskiego przy Akademii Szwedzkiej potwierdził publicznie, że mistrz reportażu dostałby Nagrodę w 2007 r., gdyby nie zmarł kilka miesięcy wcześniej podczas operacji.

Najmłodszym laureatem nagrody literackiego Nobla był Rudyard Kipling, autor „Księgi dżungli”, który w chwili przyznania nagrody miał 42 lata, najstarszą laureatką była zaś osiemdziesięcioośmioletnia Doris Lessing. Była ona też jedną z zaledwie czternastu kobiet nagrodzonych literackim Noblem, obok m.in. Wisławy Szymborskiej i Swiełany Aleksijewicz. Dwie osoby odmówiły przyznania nagrody. Jean Paul Sartre uznał, że żaden człowiek nie powinien zostać „uwieczniony za życia”, a poza tym wyróżnienie „ograniczyłoby jego wolność”. Diametralnie inne były powody odmowy Borisa Pasternaka, nagrodzonego w 1958 roku, który został zmuszony do zrzeczenia się nagrody w wyniku politycznych nacisków ze strony sowieckiego państwa.

Literackiego Nobla przyznano też raz pośmiertnie: otrzymał go w 1931 roku Erik Axel Karlfeldt. Od 1974 roku Statut Fundacji Nobla zabrania przyznawania takich nagród.

Przygotowali: Przemysław Poznański, Przemysław Jakub Hinc

%d bloggers like this: