Każdy z nas – przeciętnie – wydał w zeszłym roku na kupno książek… ok 25 zł. W ogólnych wydatkach na kulturę to niewiele ponad 8 proc. – wynika z raportu Głównego Urzędu Statystycznego „Kultura w 2020 roku”. Dokument przynosi też wiele innych danych dotyczących rynku książki w Polsce.
Jak wynika z raportu GUS, nasze ogólne wydatki na kulturę w 2020 roku spadły. Różnią się też w zależności od tego czy mieszkamy w mieście, czy wsi. I tak w miastach była to kwota 358,20 zł, czyli o ponad 75 zł mniejsza niż w 2019, a na wsi 226,32 zł (mniej o ponad 30 zł).
Nie ma kina? To poczytam
Jak tłumaczą autorzy raportu – spadek wydatków na kulturę to efekt pandemii. Utrudniony był bowiem dostęp do teatrów, instytucji muzycznych czy kin. Pandemia wpłynęła też negatywnie na poziom czytelnictwa, ale ten mierzony liczbą czytelników w bibliotekach publicznych – był on niższy aż o 17,8 proc., a liczba zarejestrowanych użytkowników aktywnie wypożyczających w 2020 r. wyniosła 4,9 mln.
Może właśnie dlatego wydaliśmy więcej pieniędzy na książki? Kwota, jaką średnio przeznaczyliśmy na ten cel (bez podręczników szkolnych oraz innych wydawnictw przeznaczonych do nauki) to 25,44 zł na osobę. Mało, bo to tak naprawdę nawet nie cena przeciętnej książki, ale i tak o 1,44 zł więcej niż w ubiegłym roku (24 zł w 2019 r.). Dane te oznaczają, że udział książek w wydatkach na kulturę wyniósł 8,3 proc., co również oznacza wzrost w stosunku do danych z 2019 roku, kiedy na książki wydawaliśmy 6,6 proc. budżetu „kulturalnego”. Mieszkańcy miast wydali średnio na książki 34,08 zł (9,5 proc. budżetu kulturalnego), a wsi – 11,76 zł (5,2 proc.).
My więcej wydajemy, oni mniej wydają
Wyraźnie widać w raporcie, że w zeszłym roku spadła liczba wydawanych tytułów tzw. wydawnictw nieperiodycznych. Osiągnęła ona poziom 30 391 tytułów i w stosunku do 2019 r. zmniejszyła się o 15,9 proc. (36 138 w 2019 r.). Spadła również, w porównaniu z rokiem poprzednim, liczba tytułów wydań pierwszych – 27 694, czyli o 16,5 proc., (33 164 w 2019 r.) które stanowiły 91,1 proc. wszystkich wydanych pozycji. Przy okazji badanie pokazuje również strukturę wydawniczą według tematyki wydanych książek. I tak książki popularne to 33,4 proc., literatura piękna (29,8 proc.), a książki naukowe (24,6 proc.) – ich łączny udział w ogólnej liczbie wydanych tytułów w 2020 r. stanowił 87,8 proc. Pozostałą część stanowiły podręczniki dla szkół wyższych, podręczniki szkolne oraz wydawnictwa zawodowe.